Danh mục nội dung
Bồ Đào Nha, quốc gia nằm ở cực Tây của châu Âu, không chỉ nổi tiếng với những giai điệu Fado da diết hay những công trình kiến trúc tinh xảo, mà còn là vùng đất của những niềm tin và phong tục lâu đời. Khi kim đồng hồ dần tiến về khoảnh khắc giao thừa, người dân từ các thành phố lớn như Lisbon, Porto cho đến những ngôi làng xa xôi ở Alentejo đều chuẩn bị cho những nghi lễ mang đậm tính biểu tượng. Việc đón năm mới tại Bồ Đào Nha không chỉ là một bữa tiệc của ánh sáng, mà là sự giao thoa giữa lòng thành kính với tổ tiên và hy vọng mãnh liệt vào tương lai.
1. Ăn 12 quả nho khô
Trong khi nước láng giềng Tây Ban Nha đón giao thừa bằng nho tươi, người Bồ Đào Nha lại ưu tiên nho khô. Đây là phong tục mang tính biểu tượng nhất tại quốc gia này.
Mỗi quả nho khô đại diện cho một tháng trong năm mới. Khi nhịp chuông đầu tiên của nhà thờ vang lên báo hiệu giao thừa, người dân sẽ bắt đầu ăn quả đầu tiên và thầm cầu nguyện một điều ước. Nghi lễ này yêu cầu sự tập trung và tốc độ, vì bạn phải hoàn thành việc ăn 12 quả nho trước khi nhịp chuông cuối cùng kết thúc.
Sự thật thú vị: Theo ghi nhận từ các hiệp hội bán lẻ Bồ Đào Nha, nhu cầu tiêu thụ nho khô trong tuần lễ cuối năm thường tăng gấp 5 lần so với mức trung bình hàng tháng. Điều này cho thấy sức sống bền bỉ của truyền thống này trong đời sống hiện đại.
2. Phong tục gõ nồi
Nếu bạn có mặt tại các khu vực ven biển hoặc vùng Algarve vào đêm 31/12, đừng quá bất ngờ khi thấy không gian yên tĩnh bị phá vỡ bởi những âm thanh kim loại chói tai. Đây không phải là một sự cố, mà là truyền thống “Panelaço”.
Người dân sẽ mang nồi niêu, xoong chảo cũ ra ban công hoặc cửa sổ và dùng thìa gỗ đập mạnh vào chúng. Theo quan niệm dân gian, tiếng ồn lớn có khả năng xua đuổi những “linh hồn xấu” và những năng lượng tiêu cực còn sót lại của năm cũ. Hành động này như một lời tuyên bố mạnh mẽ rằng năm cũ đã qua đi, nhường chỗ cho sự tươi mới và thuần khiết.
3. Trang phục màu sắc
Trong tâm thức người Bồ Đào Nha, màu sắc của trang phục mặc vào đêm giao thừa đóng vai trò như một “lời thỉnh cầu” gửi đến vũ trụ. Đặc biệt, việc mặc đồ lót mới (thường được mua riêng cho dịp này) được coi là mang lại sự khởi đầu hoàn mỹ.
Mỗi màu sắc mang một tầng ý nghĩa khác nhau:
- Màu xanh dương: Tượng trưng cho sự may mắn, bình an và sức khỏe. Đây là màu sắc phổ biến nhất.
- Màu đỏ: Dành cho những ai đang tìm kiếm hoặc muốn hâm nóng tình yêu.
- Màu vàng/Vàng đồng: Đại diện cho sự giàu sang và tiền tài.
- Màu nâu: Thu hút sự ổn định và thăng tiến trong sự nghiệp.
- Màu trắng: Biểu tượng cho hòa bình và sự thanh thản trong tâm hồn.
4. Tiền trong túi và quy tắc chân phải
Tài chính luôn là mối quan tâm hàng đầu khi bước sang năm mới. Người Bồ Đào Nha có một mẹo nhỏ để thu hút tài lộc: Luôn giữ một tờ tiền trong túi áo hoặc túi quần vào khoảnh khắc giao thừa. Một số người thậm chí còn đặt tờ tiền dưới chân bên trong giày để tượng trưng cho việc “đứng trên sự thịnh vượng”.
Ngay sau khi kết thúc 12 nhịp chuông, bước đi đầu tiên của bạn phải bắt đầu bằng chân phải. Người dân tin rằng bước chân đầu tiên vững chãi bằng phía bên phải sẽ giúp cả năm “đầu xuôi đuôi lọt”, mọi kế hoạch đều vận hành trơn tru mà không gặp trở ngại lớn.
5. Nâng ly chúc mừng bằng rượu vang sủi
Dù rượu Port nổi danh thế giới, nhưng vào đêm giao thừa, Espumante (rượu vang sủi) mới là tâm điểm. Tiếng nổ vang của nút bần và những bọt khí sủi tăm trong ly thủy tinh tượng trưng cho sức sống và sự bùng nổ của niềm vui. Theo dữ liệu từ ViniPortugal, doanh số rượu vang sủi đạt đỉnh điểm vào tháng 12, chiếm tới gần 30% sản lượng tiêu thụ cả năm. Khi nâng ly, người Bồ Đào Nha thường nói “Saúde!” (Sức khỏe) để cầu chúc cho nhau những điều tốt đẹp nhất.
6. Nghi thức “O Primeiro Mergulho”
Ngày 1 tháng 1 hàng năm, bất kể thời tiết có lạnh giá đến đâu, hàng nghìn người dân Bồ Đào Nha vẫn tập trung tại các bãi biển dọc đất nước (như Carcavelos, Cascais hay Matosinhos) để thực hiện nghi thức nhảy xuống biển.
Nghi thức “lễ rửa tội” này được coi là cách để gột rửa bụi trần, rèn luyện ý chí và bắt đầu năm mới với một cơ thể tràn đầy năng lượng. Theo báo chí địa phương (như tờ Público), sự kiện này không chỉ thu hút người trẻ mà còn cả những người cao tuổi, trở thành một biểu tượng của sự dẻo dai và tinh thần cộng đồng.
7. Bánh Bolo Rei và bữa tiệc đoàn viên
Ẩm thực đêm giao thừa là một sự kiện trọng đại, nơi các gia đình quây quần bên bàn tiệc đầy ắp hải sản (tôm hùm, cua đỏ) và các món nướng. Tuy nhiên, món bánh kết thúc bữa tiệc luôn là Bolo Rei (Bánh Vua).
Loại bánh này có hình vương miện, được phủ đầy trái cây khô và các loại hạt, tượng trưng cho những viên ngọc trên mũ vua. Trước đây, trong bánh thường giấu một hạt đậu (fava) và một vật nhỏ bằng kim loại. Người tìm thấy hạt đậu sẽ phải mua bánh cho năm sau, còn người tìm thấy vật kim loại sẽ gặp may mắn. Dù ngày nay các quy định an toàn thực phẩm đã hạn chế việc giấu dị vật trong bánh, nhưng ý nghĩa về sự gắn kết gia đình của Bolo Rei vẫn không hề thay đổi.
Vì sao Bồ Đào Nha là điểm đến lý tưởng để đón năm mới?
Theo báo cáo của Statista 2024, du lịch Bồ Đào Nha đã phục hồi mạnh mẽ với mức tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt là vào mùa lễ hội cuối năm. Khí hậu ôn hòa (nhiệt độ trung bình khoảng 15°C vào ban ngày tại Lisbon) khiến việc tham gia các hoạt động ngoài trời trở nên dễ chịu hơn so với các quốc gia Bắc Âu.
Đặc biệt, nếu bạn chọn hòn đảo Madeira để đón năm mới tại Bồ Đào Nha, bạn sẽ được chiêm ngưỡng màn pháo hoa từng được tổ chức Kỷ lục Guinness thế giới công nhận là lớn nhất hành tinh. Sự kết hợp giữa thiên nhiên hùng vĩ và sự hiếu khách của người dân bản địa tạo nên một trải nghiệm không thể nào quên.
Kết
Những truyền thống đón năm mới tại Bồ Đào Nha là minh chứng cho một nền văn hóa coi trọng gia đình, đức tin và niềm lạc quan.
Xem thêm