Danh mục nội dung
Âm nhạc Bồ Đào là sự giao thoa của nhiều nền văn hóa đa dạng. Người nghệ sĩ Bồ Đào Nha với tinh thần sáng tạo cao, đã đổi mới và phát triển nhiều thể loại nhạc độc đáo, thu hút sự quan tâm và ưa thích của đông đảo người dân trên thế giới.
Tổng quan nền âm nhạc Bồ Đào nha
Xuyên suốt lịch sử, âm nhạc Bồ Đào Nha có nhiều phong cách và thể loại phong phú, bao gồm:
Âm nhạc cổ điển
Âm nhạc truyền thống/dân gian
Âm nhạc đại chúng
…
Tất cả hòa quyện lại tạo ra những bài ca, những bản nhạc vang danh quốc tế. Ngày nay, đất nước chứng kiến sự mở rộng ngày càng nhiều về phong cách âm nhạc, đặc biệt là âm nhạc đại chúng.
Trong âm nhạc truyền thống, nhạc Fado Bồ Đào Nha là dòng nhạc có ảnh hưởng lớn tại quốc gia này. Ca sĩ Amália Rodrigues là cái tên giúp cho dòng nhạc này trở nên phổ biến trong âm nhạc thế giới. Các nghệ sĩ thế hệ sau này như Dulce Pontes và Mariza cũng có những đóng góp đáng kể.
Fado là một trong hai dòng nhạc Bồ Đào Nha được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa Phi vật thể. Cante Alentejano là dòng nhạc còn lại được ghi nhận.
Trong âm nhạc đại chúng, có nhiều thể loại phổ biến như:
– Nhạc rock, với các tác phẩm nổi tiếng bao gồm Xutos & Pontapés, The Gift (alternative rock), Fingertips (pop rock), Blasted Mechanism (experimental electro-rock), Noctivagus (gothic rock) và Wraygunn (rock, blues).
– Nhạc hip-hop, với các nghệ sĩ như Boss AC, Da Weasel, Ithaka, Mind Da Gap và Sam the Kid. Một số tác phẩm tiêu biểu được quốc tế ưa thích như: Moonspell (metal), Buraka Som Sistema (electro/kuduro/breakbeat)
– Các thể loại phổ biến khác ở Bồ Đào Nha bao gồm dance, house, kizomba, pimba, pop, reggae, ska và zouk.
Lịch sử hình thành âm nhạc Bồ Đào nha
Bồ Đào Nha đã có lịch sử tiếp nhận văn hóa âm nhạc đa dạng từ Địa Trung Hải, châu Âu và các vùng đất thuộc địa cũ.
Từ hai thế kỷ trước kỷ nguyên Thiên chúa giáo, âm nhạc Bồ Đào Nha chịu ảnh hưởng bởi:
– Truyền thống âm nhạc của La Mã Cổ đại do người La Mã mang đến bán đảo Iberia
– Những người theo đạo Cơ đốc thời kỳ đầu mang đến những bản nhạc được thể hiện trong các nhà thờ
– Người Visigoth – người Đức gốc La Mã, người đã nắm quyền kiểm soát bán đảo Iberia sau sự sụp đổ của Đế chế La Mã
– Người Moor và người Do Thái thời trung cổ
Có thể nói, xuyên suốt hơn 2000 năm phát triển, âm nhạc Bồ Đào Nha đã chịu nhiều tác động từ yếu tố bên trong và bên ngoài. Các thể loại nhạc đa dạng từ nhạc cổ điển êm dịu, da diết, đến những bản nhạc đại chúng sôi động…
Lịch sử âm nhạc Bồ Đào Nha trải dài từ những bản thánh ca Gregorian thời trung cổ đến các bản giao hưởng của Carlos Seixas, rồi các nhà soạn nhạc hiện đại….
Quá trình hình thành và biến đổi của âm nhạc có thể được chia theo nhiều cách khác nhau: theo thời gian hoặc theo các dòng nhạc…
Các sản phẩm âm nhạc mỗi thời đại Trung cổ, Phục hưng, Baroque, Cổ điển, Trữ tình và hiện đại, Angola, Kizomba đều có những nét độc đáo riêng biệt, thu hút những đối tượng khác nhau.
Âm nhạc Bồ Đào Nha dân ca
Nhạc dân ca Bồ Đào Nha Fado
Nhạc Fado phát triển ở Lisbon như một dòng nhạc của dân nghèo thành thị. Các bài hát Fado thường có giai điệu trữ tình da diết. Ca sĩ bộc lộ những lời tự sự về nỗi buồn, nghèo đói và cô đơn.
Fado Bồ Đào Nha bắt đầu trở nên phổ biến rộng rãi vào năm 1939 nhờ Amália Rodrigues. Là một ca sĩ và diễn viên điện ảnh, Rodrigues đã sáng tạo và đổi mới phong cách hát, từ đó mang dòng nhạc này đến với thị trường quốc tế và trở thành fadista (ca sĩ fado) có ảnh hưởng nhất mọi thời đại.
Một thế hệ nhạc sĩ trẻ mới đã góp phần vào sự hồi sinh của nhạc Fado. Họ đã thay đổi và kết hợp Fado với các xu hướng mới. Các nhạc sĩ Fado đương đại như Mariza, Mísia và Camané đã giới thiệu âm nhạc này với nhiều tầng lớp công chúng hơn.
Sự gợi cảm của Misia và các nữ fadista khác như Maria Ana Bobone, Cuca Roseta, Cristina Branco, Ana Moura, Mariza … đã đi qua ranh giới mỏng manh giữa việc tiếp tục truyền thống của Amália Rodrigues và cố gắng thu hút đối tượng khán giả mới.
Ricardo Ribeiro và Miguel Capucho là một trong những nam ca sĩ fado xuất sắc nhất của thế hệ mới.
Âm nhạc Bồ Đào nha dân gian địa phương
Nhiều sự kiện được tổ chức giúp duy trì các truyền thống dân gian của các địa phương (rancho folclórico). Đặc biệt phải kể đến các cuộc phục hưng cội nguồn (roots revival) trên toàn thế giới vào những năm 1960 và 70.
Đây là các hoạt động gồm việc bổ sung các bài hát mới sáng tác với ca từ mang tính xã hội và chính trị, cũng như hiện đại hóa chung âm hưởng dân gian.
Âm nhạc dân gian Azorean
Người dân tại đảo Azores duy trì một số truyền thống âm nhạc riêng biệt, chẳng hạn như điệu nhảy chamarrita cùng vĩ cầm.
Tras-os-Montes
Di sản âm nhạc Trás-os-Montes có liên quan chặt chẽ với âm nhạc của Galicia, Cantabria và Asturias. Ca sĩ thường hát cùng gaita transmontana (một dạng kèn túi độc đáo). Ngoài ra, điệu nhảy dân gian Pauliteiros cũng rất phổ biến. Một số cư dân hát bằng cả tiếng Bồ Đào Nha và tiếng Miranda.
Các tiết mục âm nhạc dân gian/truyền thống bao gồm:
Dazkarieh
Fausto
Roberto Leal
Ronda dos Quatro Caminhos
Tonicha
Oioai*Janita Salomé
Uxukalhus
Frei Fado D’el Rei
Gaiteiros de Lisboa
Roncos do Diabo
Dulce Pontes
Tereza Salgueiro
…
Âm nhạc Bồ Đào Nha – Nhạc đại chúng
Nhạc nhẹ (Popular music) hay Nhạc Đại chúng là một trường phái âm nhạc có sức hút mạnh mẽ.
Nhạc pimba
Nhạc Pimba là phiên bản tiếng Bồ Đào Nha của Schlager hoặc Balkan Turbo-Folk. Tên gọi này bắt nguồn từ một bản hit của thập niên 90 Pimba Pimba. Một số tên tuổi lớn của dòng nhạc này là Emanuel, Ágata, Ruth Marlene và Quim Barreiros. Thể loại này kết hợp âm thanh truyền thống với đàn accordion, nhịp điệu Latin và lời bài hát hài hước hoặc hát về tôn giáo.
Âm nhạc chính trị (Música de Intervenção)
Trong thời kỳ thống trị của chế độ phát xít, âm nhạc được lực lượng kháng chiến cánh tả sử dụng rộng rãi như một cách biểu đạt những điều không thể nói. Các bài hát về tự do, bình đẳng và dân chủ, chủ yếu thông qua các ẩn dụ và biểu tượng.
Nhiều nhạc sĩ và ca sĩ trở nên nổi tiếng và bị cảnh sát bắt hoặc lưu đày, như Zeca Afonso, Paulo de Carvalho, José Mário Branco, Sérgio Godinho, Adriano Correia de Oliveira, Manuel Freire, Fausto, Vitorino, Júlio Pereira…
José Afonso bắt đầu biểu diễn vào những năm 1950. Ông là một nhạc sĩ nổi tiếng đã dẫn đầu sự phục hưng của âm nhạc Bồ Đào Nha. Với các nghệ sĩ như Sérgio Godinho và Luís Cília, Afonso đã giúp hình thành nhạc canto livre dòng nhạc về nhận thức xã hội.
Sau Cách mạng Hoa cẩm chướng, dòng nhạc đó được sử dụng để ủng hộ các đảng cánh tả. Các ý tưởng và nguyên nhân chính trị, như cải cách nông nghiệp, chủ nghĩa xã hội, bình đẳng, bầu cử dân chủ, giáo dục miễn phí và nhiều nguyên nhân khác luôn hiện diện trong lời bài hát.
Lãng mạn
Nhạc lãng mạn có sự trùng lặp nhất định với thể loại Pimba, thường là một phần hoặc chỉ trong một số bài hát nhất định. Nhà thơ, ca sĩ, nhạc sĩ Fausto Bordolo Dias là người có đóng góp đáng kể cho thể loại lãng mạn hiện đại.
Latin
Đây là một thể loại nhạc tương đối mới ở Bồ Đào Nha. Mặc dù là một quốc gia thuộc vùng Iberia nhưng Bồ Đào Nha không chịu nhiều tác động từ văn hóa Caribe. Phong cách này du nhập vào Bồ Đào Nha những năm 90, theo xu hướng của Tây Ban Nha và thế giới. Ca sĩ hát nhạc Latin bằng tiếng Bồ Đào Nha là Ana Malhoa và Mil i Maria.
Âm nhạc Bồ Đào nha hiện đại
Nhạc điện tử
Underground Sound of Lisbon đã phối lại bài hát So Get Up của Ithaka Darin Pappas năm 1994 đã thu hút sự chú ý của quốc tế đối với các DJ người Bồ Đào Nha.
Rui da Silva là nhạc sĩ Bồ Đào Nha duy nhất đạt vị trí số 1 trên bảng xếp hạng Vương quốc Anh.
Porto là quê hương của nhiều tài năng nhạc điện tử. Trong đó, Nuno Forte sở hữu phong cách Drum n’ Bass vô cùng nổi tiếng.
Nhạc Metal
Các ban nhạc heavy metal nổi tiếng gồm có Moonspell, Ava Inferi, Ramp, Heavenwood, Corpus Christii, Reaktor, WC Noise, Tarantula và Attick Demons. Họ đã được quốc tế công nhận và ký hợp đồng thu âm với một số hãng thu âm quốc tế danh tiếng như Century Media, Napalm Records, Massacre Records, Listenable Records…
Heavy metal do các ban nhạc Bồ Đào Nha sản xuất được bán ở tất cả các cửa hàng băng đĩa/âm nhạc lớn ở tất cả các nước châu Âu như Phần Lan, Đức, Hà Lan, Ý, Pháp, Ba Lan và Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhạc hip hop
Hip hop bắt đầu ở Bồ Đào Nha vào đầu những năm 1990. Nghệ sĩ đầu tiên có hợp đồng thu âm lớn là General D với EMI Records. Các nghệ sĩ Hip hop nổi tiếng khác có thể kể đến như: Sam the Kid, Slow J, Papillon, Da Weasel, Dealema, Valete, Regula, Boss AC, Mind the Gap, Bob Da Rage Sense, Dillaz.
Nhạc rock
Nhạc rock Bồ Đào Nha ra đời vào những năm 1980, với những nghệ sĩ như Rui Veloso và Jorge Palma.
Một ban nhạc Bồ Đào Nha nổi tiếng đã chơi rock hơn 30 năm là Xutos & Pontapés. Mão Morta là một nhóm nhạc độc đáo và gây tranh cãi với 25 năm tồn tại. Các ca sĩ solo nổi tiếng bao gồm Rui Veloso, Jorge Palma (pop rock), Blasted Mechanism (kết hợp giữa electro-rock và dub/reggae), Suspiria Franklyn (punk-rock/new wave) …
Phong trào indie và alternative rock cũng phổ biến ở Bồ Đào Nha. Một số ban nhạc và nghệ sĩ theo dòng nhạc này là Os Pontos Negros, Memória de Peixe, Linda Martini, The Glockenwise …
Kết
Âm nhạc Bồ Đào Nha có sự hòa hợp giữa những thể loại nhạc đại chúng, cổ điển và hiện đại. Nhiều cái tên đã vang danh và có chỗ đứng nhất định trong thị trường quốc tế.
Leave a Reply