Điện ảnh Bồ Đào Nha được ưu đãi bởi thiên nhiên và cảnh sắc tươi đẹp của vùng biển Iberia. Những nhà làm phim đã biết tận dụng thế mạnh ấy để tạo nên những tác phẩm độc đáo và đầy tính nghệ thuật.

Tổng quan điện ảnh Bồ Đào Nha

Điện ảnh Bồ Đào Nha ra đời vào những năm cuối thế kỷ 19. Bộ phim Bồ Đào Nha đầu tiên là Saída do Pessoal Operário da Fábrica Confiança, được sản xuất vào năm 1896. 

Tổng quan điện ảnh Bồ Đào Nha
Tổng quan điện ảnh Bồ Đào Nha

Rạp chiếu phim đầu tiên được mở tại Bồ Đào Nha vào năm 1904. Bắt đầu từ năm 1933, Bồ Đào Nha chứng kiến kỷ nguyên hoàng kim của điện ảnh với các bộ phim như: O Pátio das Cantigas (1942) và A Menina da Rádio (1944), O Costa do Castelo (1943) …

Trong những năm 1950, ngành công nghiệp này bị đình trệ. 

Đầu những năm 1960 phong trào “Điện ảnh mới” (Cinema Novo) được khởi xướng. Những thước phim thể hiện chủ nghĩa hiện thực như phim Dom Roberto (1962) và Os Verdes Anos (1963). 

Phong trào trở nên đặc biệt phù hợp sau Cách mạng Hoa cẩm chướng năm 1974. Năm 1989, phim Recordações da Casa Amarela của João César Monteiro đã giành giải Silve Lion tại Liên hoan phim Venice. Năm 2009, phim Arena của João Salaviza đã giành giải Cành cọ vàng cho Phim ngắn tại Liên hoan phim Cannes. 

Một số bộ phim Bồ Đào Nha nhận được đề cử các giải thưởng điện ảnh lớn như Cành cọ vàng và Golden Bear. 

João Sete Sete (2006) là bộ phim hoạt hình đầu tiên của Bồ Đào Nha. Điện ảnh Bồ Đào Nha được nhà nước hỗ trợ đáng kể.

Điện ảnh Bồ Đào Nha
Điện ảnh Bồ Đào Nha nhận được nhiều sự hỗ trợ của nhà nước

Lịch sử hình thành điện ảnh Bồ Đào Nha

Lịch sử điện ảnh Bồ Đào Nha được tính bắt đầu từ ngày 18/06/1896 ở Lisbon. Edwin Rousby đã chiếu các bộ phim của nhà sản xuất Robert William Paul bằng máy chiếu Teatrograph.

Phim không thoại

Những nhà sản xuất tiên phong cho dòng phim không thoại như:

– Costa Veiga – một nhiếp ảnh gia có kỹ năng về điện và cơ khí đã thành lập nhà sản xuất phim đầu tiên của Bồ Đào Nha ở Algés. Ông ghi lại các chuyến thăm chính thức và các sự kiện chính trị quốc gia.

– Freire Correia, một nhiếp ảnh gia, đã mua một chiếc máy chiếu để khai trương rạp chiếu phim đầu tiên của Bồ Đào Nha – Salão Ideal ao Loreto vào năm 1904. Năm 1909, ông thành lập công ty sản xuất phim Portugália Film ở Lisbon. Tài trợ chính là D. Nuno de Almada và Júlio Costa. Freire Correia đã quay bộ phim “Vụ bắt cóc một nữ diễn viên” – bộ phim Bồ Đào Nha có kịch bản đầu tiên, do Lino Ferreira đạo diễn năm 1907.

– Júlio Costa, hợp tác với João Almeida, mua lại Salão Ideal từ Freire Correia và Nuno Almada vào năm 1908 và thành lập nhà phân phối và sản xuất Empresa Cinematográfica Ideal.

Phim âm thanh

Những năm 1930–1950 

Với sự khởi đầu của chế độ độc tài cánh hữu Estado Novo vào năm 1933, một thể loại phim mới bắt đầu, dựa trên thể loại hài kịch và âm nhạc là “comédia à portuguesa”. Thể loại này xoay quanh các vấn đề trong cuộc sống.

Năm 1942, Aniki-Bóbó, bộ phim hư cấu dài đầu tiên của Manoel de Oliveira được ra mắt.

The Golden Age bắt đầu cùng năm với bộ phim hài A Canção de Lisboa – siêu phẩm phòng vé trong hai thập kỷ tiếp theo. Các tựa phim nổi tiếng khác trong thời kỳ này có thể kể đến như: Aldeia da Roupa Branca (1938), O Pátio das Cantigas và O Pai Tirano (1941), O Costa do Castelo (1943), A Menina da Rádio (1944) và O Leão da Estrela (1947).

A Canção de Lisboa Bồ Đào Nha
A Canção de Lisboa – siêu phẩm phòng vé tại Bồ Đào Nha những năm 1940

Thời kỳ này, phim lịch sử giữ vai trò tương đối quan trọng trong ngành điện ảnh Bồ Đào Nha. Đây là phương tiện để nhà nước tuyên truyền các giá trị và chủ nghĩa dân tộc.

Những năm 1950 chứng kiến sự trì trệ của điện ảnh quốc gia. Những bộ phim được đánh giá có phần tẻ nhạt, thiếu đột phá so với giai đoạn trước đó. 

Những năm 1960–1980 

Thập kỷ mới mang đến một thế hệ phim mới. Dom Roberto (1962), Os Verdes Anos và Pássaros de Asas Cortadas (1963) là những cái tên dẫn đầu. Giai đoạn mới được đặt tên là Novo Cinema. Những bộ phim được thực hiện từ năm 1963 – 1974.

Giống như những làn sóng mới khác trong thời kỳ này, người ta có thể cảm nhận sâu sắc ảnh hưởng của Chủ nghĩa Hiện thực Mới của Ý và những ý tưởng đang phát triển của Nouvelle Vague.

Thuật ngữ Novo Cinema được sử dụng để tránh nhầm lẫn với phong trào cùng tên của Brazil.

Những năm 80, công nghiệp điện ảnh Bồ Đào Nha đã có những quyền tự do mới. Những bộ phim khám phá chủ nghĩa hiện thực và truyền thuyết, chính trị và dân tộc học.

Các giải thưởng đạt được trong thời kỳ này gồm:

Năm 1985: Đạo diễn Manoel de Oliveira giành được Golden Lion danh dự tại Liên hoan phim Venice

đạo diễn Manoel de Oliveira
Hình ảnh đạo diễn Manoel de Oliveira

Năm 1987: Phim O Bobo đoạt giải Golden Leopard tại Liên hoan phim Quốc tế Locarno 1987

Năm 1988: Phim The Cannibals tranh giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes

Năm 1989: Recordações da Casa Amarela đoạt giải Silve Lion tại Liên hoan phim quốc tế Venice lần thứ 46

Những năm 1990 

Năm 1994, Maria de Medeiros đã giành được Cúp Volpi cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Quốc tế Venice lần thứ 51 cho vai diễn trong Três Irmãos. 

The Convent, do Manoel de Oliveira đạo diễn, đã tranh giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes 1995. 

Po di Sangui, do Flora Gomes đạo diễn, đã tranh giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes 1996.

Năm 1997 Gia phả tội ác của đạo diễn Raúl Ruiz, đã tranh giải Golden Bear tại Liên hoan phim Quốc tế Berlin lần thứ 47. 

The Letter do Manoel de Oliveira đạo diễn tham gia tranh giải Cành cọ vàng và giành được Giải thưởng của Ban giám khảo tại Liên hoan phim Cannes 1999. 

Những năm 2000 

Năm 2004, phim de Oliveira giành giải Golden Lion danh dự tại Liên hoan phim Venice .

Phim Colossal Youth do Pedro Costa đạo diễn tranh giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes 2006. Ba năm sau, phim Arena do João Salaviza đạo diễn đã giành giải Cành cọ vàng cho Phim ngắn tại Liên hoan phim Cannes 2009 .

Bộ phim hoạt hình đầu tiên của Bồ Đào Nha, João Sete Sete , được công chiếu lần đầu vào năm 2006 trên Cinanima.

Những năm 2010 

Về mặt nghệ thuật, một trong những bộ phim thành công nhất là This Side of Resurrection của Joaquim Sapinho, được công chiếu lần đầu tại chương trình Visions tại Liên hoan phim Quốc tế Toronto với buổi chiếu ra mắt tại Mỹ tại Harvard Film Archive ở Boston.

Tại Liên hoan phim quốc tế Berlin lần thứ 62 năm 2012, phim Rafa của đạo diễn João Salaviza đã giành giải Golden Bear cho Phim ngắn hay nhất. The Lines of Wellington đang tranh giải Golden Lion tại Liên hoan phim quốc tế Venice lần thứ 69. 

Phim Rafa đã giành giải Golden Bear
Phim Rafa đã giành giải Golden Bear cho Phim ngắn hay nhất năm 2012

Bồ Đào Nha có nền công nghiệp điện ảnh không

Vị trí trên bờ biển Iberia mang đến cho Bồ Đào Nha những bãi biển nổi tiếng thế giới. Các dãy núi, vườn nho và làng mạc cũng tạo nên những bối cảnh tuyệt vời để quay phim. Các nhà làm phim có thể tạo nên những cảnh quay nên thơ tại Bồ Đào Nha.

Porto là trung tâm sản xuất phim nổi bật ở Bồ Đào nha

Thành phố Porto là thành phố lớn thứ hai của Bồ Đào Nha. Nơi này được biết đến với các bảo tàng, nhà thờ lát gạch azulejo, những cây cầu, những con đường rải sỏi hẹp, văn hóa cà phê và sản xuất rượu vang. Các địa danh ấy đã tạo được cảm hứng cho nhiều nhà làm phim, cụ thể:

Các tòa nhà lịch sử bao gồm Cung điện Bolsa và Tòa thị chính Porto.

Quảng trường Ribeira được biết đến với những tòa nhà đầy màu sắc.

Các bảo tàng nổi tiếng bao gồm Museu de Arte Contemporânea de Serralves, Trung tâm Nhiếp ảnh Bồ Đào Nha, Bảo tàng Giao thông và Truyền thông và Bảo tàng Xe điện.

Các địa điểm tôn giáo bao gồm: Nhà thờ Porto, Nhà thờ São Francisco, Nhà nguyện, Igreja de Santo Ildefonso, Nhà thờ Clérigos, Nhà thờ Carmo, Tu viện Serra do Pilar, Tu viện Leça do Balio và Capela do Senhor da Pedra nằm trên bãi biển.

Casa da Música là một phòng hòa nhạc được thiết kế bởi Rem Koolhaas.

Hiệu sách Livraria Lello là một tòa nhà theo trường phái Tân nghệ thuật đầy ấn tượng.

Jardins do Palácio de Cristal là một khu vườn xinh đẹp.

Các địa điểm quay phim về phương tiện giao thông gồm: Ga xe lửa São Bento, Bến du thuyền của Cảng Leixões, Sân bay Francisco Sá Carneiro, Đường sắt leo núi Guindais, Cầu Luís I, Cầu Arrábida và Cầu Maria Pia của Gustave Eiffel.

Valongo Sanatorium là nơi chuyên quay các cảnh khu đất bị bỏ hoang.

Các bãi biển đáng chú ý của Porto bao gồm: Matosinhos, Praia do Carneiro, Praia dos Ingleses, Praia de Leça da Palmeira, Praia da Madalena, Praia do Homem do Leme và Praia do Molhe.

Kết

Điện ảnh Bồ Đào Nha đã trải qua nhiều thay đổi và biến chuyển xuyên suốt một thế kỷ qua. Nhiều bộ phim nổi tiếng đã được ghi nhận bởi khán giả quốc tế, đạt được giải thưởng danh giá!

Xem thêm:

Rua de Santa Catarina – Nét chấm phá sôi động giữa lòng Porto cổ kính

Leave a Reply

Your email address will not be published.