Luật LGBT của Bồ Đào Nha: Hôn nhân đồng giới có được công nhận không?

Luật LGBT của Bồ Đào Nha được đánh giá phát triển hàng đầu thế giới. Người LGBT được tiếp cận với nhiều quyền như hôn nhân đồng giới và nhận con nuôi. Các thành phố lớn như Porto và Lisbon đang chấp nhận và có một cộng đồng LGBT lớn.

Tổng quan về luật LGBT của Bồ Đào Nha

Quyền của người đồng tính nam/nữ, song tính và chuyển giới (LGBT) ở Bồ Đào Nha đã được cải thiện đáng kể trong những năm 2000 – 2010. Hiện nay, luật LGBT ở Bồ Đào Nha thuộc top những quốc gia tốt nhất trên thế giới. 

Sau một thời gian dài bị áp bức thời chế độ độc tài Estado Novo, xã hội Bồ Đào Nha dần chấp nhận cộng đồng LGBT.

Bồ Đào Nha có luật chống phân biệt đối xử LGBT trên phạm vi rộng. Ngoài ra, đây là một trong số ít quốc gia trên thế giới có lệnh cấm phân biệt đối xử dựa trên xu hướng tính dục trong Hiến pháp. 

Ngày 5/6/2010, Bồ Đào Nha trở thành đất nước thứ 8 trên thế giới công nhận hôn nhân đồng giới. Vào ngày 1/3/2011, luật xác định giới tính đã được thông qua để đơn giản hóa quá trình thay đổi giới tính và tên cho người chuyển giới. Đây được đánh giá là một trong những luật tiên tiến nhất trên thế giới. Các cặp đồng giới được phép nhận con nuôi kể từ ngày 1/3/2016.

Dù Bồ Đào Nha vẫn chịu ảnh hưởng của Công giáo La Mã, song các mối quan hệ đồng giới và đồng tính luyến ái đã dần được chấp nhận. Cuộc khảo sát ý kiến ​​​​của Eurobarometer năm 2019 cho thấy 74% dân số Bồ Đào Nha ủng hộ hôn nhân đồng giới và khoảng 80% tin rằng những người đồng tính nữ, đồng tính nam và song tính nên được hưởng các quyền giống như những người dị tính.

Lịch sử về Quyền LGBT của Bồ Đào Nha

Quyền LGBT ở Bồ Đào Nha là một trong những quyền tốt nhất trên thế giới, đã được cải thiện nhiều nhất vào những năm 2010 với việc đồng giới được hợp pháp hóa vào năm 2010. Cùng nhìn lại các mốc thời gian về quyền LGBT ở Bồ Đào Nha:

LGBT ở Bồ Đào Nha vào thế kỷ 19-20

1852: Lần đầu tiên hoạt động tình dục đồng giới được hợp pháp hóa bởi nữ hoàng Bồ Đào Nha Mary II và hoàng đế của Đế Quốc La Mã Thần Thánh Ferdinand II.

1886: Hoạt động tình dục đồng giới bị vua của Hungary Louis I coi là tội ác.

1982: Hoạt động tình dục đồng giới hợp pháp hóa một lần nữa.

LGBT ở Bồ Đào Nha vào những năm 2000 – 2010

2001: Công nhận quan hệ đồng giới. Các cuộc kết đôi đồng giới được gọi là De Facto Union (cặp đôi không kết hôn).

2003: Luật chống phân biệt đối xử trên cơ sở giới tính đã được ban hành, gồm: cơ hội việc làm, bảo vệ khỏi quấy rối và phân biệt đối xử tình dục.

2004: Bồ Đào Nha trở thành một trong những quốc gia duy nhất có lệnh cấm phân biệt đối xử dựa trên xu hướng tính dục trong Hiến pháp. Điều này áp dụng cho tất cả các khía cạnh của xã hội.

2007: Luật tội phạm do thù ghét (Hate crime laws) bổ sung thêm khuynh hướng tình dục.

2008: Xu hướng tính dục, bản dạng giới được công nhận là lý do xin tị nạn ở Bồ Đào Nha.

2010: Hôn nhân đồng giới được hợp pháp hóa dưới thời Chính phủ xã hội chủ nghĩa Socrates và được thông qua tại Quốc hội Cộng hòa do sự ủng hộ của các đảng cánh tả khác.

LGBT ở Bồ Đào Nha vào những năm 2011 – nay

2011: Luật Nhận dạng Giới tính mới cho phép người chuyển giới thay đổi giới tính hợp pháp trên giấy tờ tùy thân.

2013: Luật tội phạm căm thù (Hate crime laws) bổ sung thêm về bản dạng giới.

2015: Bản dạng giới trở thành cơ sở được bảo vệ tránh phân biệt đối xử về việc làm. Ngày 17/5 trở thành “Ngày toàn dân chống kỳ thị người đồng tính và chuyển giới”.

2016: Việc nhận con nuôi đồng giới trở thành hợp pháp. Các cặp đồng tính nữ được phép thụ tinh trong ống nghiệm.

2018: Những người từ 18 tuổi trở lên có thể thay đổi giới tính hợp pháp trên các tài liệu chính thức mà không cần bất kỳ yêu cầu nào. Trẻ vị thành niên cần sự đồng ý của cha mẹ và ý kiến của chuyên gia ​​tâm lý. Trẻ vị thành niên liên giới tính cũng được bảo vệ khỏi các thủ thuật phẫu thuật xâm lấn.

Luật LGBT của Bồ Đào Nha về nhận con nuôi và kế hoạch hóa gia đình

Ngày 22/1/2015, Quốc hội bác bỏ các đề xuất về trao quyền nhận con nuôi cho cha mẹ và người chăm sóc đồng giới, cũng như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) cho các mối quan hệ đồng tính nữ.

Ngày 23/9/2015, các đảng thuộc phe cánh tả chiếm đa số trong Quốc hội đã đệ trình dự luật cấp cho các cặp đồng giới quyền nhận con nuôi và quyền tiếp cận IVF. Vào ngày 18/12/2015, dự luật đã được Quốc hội thông qua. 

Tổng thống ký thành luật vào ngày 19/2/2016. Luật được đăng trên tạp chí chính thức vào ngày 29/2 và có hiệu lực vào ngày 1/3/2016.

Ngày 13/5/2016, Quốc hội đã thông qua dự luật cho phép cặp đồng giới nữ được hỗ trợ sinh sản. Tổng thống Marcelo Rebelo de Sousa ký vào ngày 7/6. Luật được công bố trên tạp chí chính thức vào ngày 20/6 và có hiệu lực vào ngày 1/8/2016.

Kể từ năm 2016, luật pháp Bồ Đào Nha đã cho phép các cặp đồng giới nhận con nuôi. Trước đó, các cặp đồng giới bị cấm nhận con nuôi, mặc dù đã có một số phán quyết của tòa án cho phép trẻ em sống với các gia đình đồng giới.

Mang thai hộ, dưới bất kỳ hình thức nào, vẫn là bất hợp pháp đối với các cặp đồng giới.

Quyền của người chuyển giới và liên giới tính

Tháng 3/2011, Tổng thống đã phê chuẩn Luật Nhận dạng Giới tính mới, cho phép người chuyển giới thay đổi giới tính hợp pháp của họ trên giấy khai sinh và các giấy tờ tùy thân khác.

Luật cho phép thay đổi giới tính chỉ dựa trên quyền tự quyết được ký vào ngày 31/7/2018. Hiệu lực bắt đầu từ ngày 8/8/2018.

Luật cho phép người trưởng thành thay đổi giới tính, không cần bất kỳ yêu cầu nào. Trẻ vị thành niên 16-17 tuổi cần sự đồng ý của cha mẹ và ý kiến ​​của chuyên gia tâm lý. 

Luật cũng nghiêm cấm phân biệt đối xử về bản dạng giới, biểu hiện và đặc điểm giới tính. Các hành động điều trị giới tính không đồng thuận và can thiệp phẫu thuật đối với trẻ em liên giới tính cũng bị cấm. 

Đến tháng 10/2018, tổng cộng 274 người, gồm 21 trẻ vị thành niên, đã sử dụng luật công nhận giới tính mới để thay đổi giới tính hợp pháp của họ. 

Vào tháng 7/2019, Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Giáo dục Đại học, Manuel Heitor đã đưa ra khuyến nghị cho các trường đại học sửa đổi giấy chứng nhận của người chuyển giới để phản ánh đúng bản dạng giới của họ. 

Cùng tháng đó, Bộ trưởng Giáo dục Tiago Brandão Rodrigues đã công bố các quy định dành cho các trường tiểu học và trung học nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh chuyển giới và liên giới tính. Học sinh được nâng cao nhận thức. Nhân viên được đào tạo để xử lý các trường hợp phân biệt đối xử và bắt nạt.

Kết

Nhìn chung, luật LGBT của Bồ Đào Nha được có những quyền lợi bảo vệ cộng đồng LGBT tiên tiến bậc nhất. Lisbon và Porto có những cộng đồng LGBT lớn, một số quán bar đồng tính, club, các cuộc diễu hành… Hãy thử ghé thăm tháng tự hào của Bồ Đào Nha nếu có cơ hội nhé!